Organizator PKMD pod patronatem MTP AQUAZOO 29-31.01.2010 Poznań
W związku z ograniczoną ilością akwariów konkursowych, kilka spraw organizacyjno-informacyjnych, które stanowią zarazem Regulamin Konkursu.
1. Zgłoszenia ryb na konkurs przyjmowane będą w nieprzekraczalnym terminie do 10 stycznia 2010r. (Decyduje kolejność zgłoszeń - co ma szczególne znaczenie w razie możliwości przekroczenia ustalonego limitu).
2. Każdy wystawca może zgłosić dwie ryby, każdy następny żaglowiec przechodzi automatycznie na listę rezerwową. Dopiero w przypadku wolnych miejsc ryby z listy rezerwowej będą przechodzić na listę konkursową.
Zgłoszenia przyjmowane są drogą Internetową na adres: asie1@Interia.pl
3. Każdy zgłaszający żaglowce na konkurs otrzyma za pośrednictwem Internetu potwierdzenie zgłoszenia. Brak potwierdzenia oznacza, że zgłoszenie nie dotarło do biura konkursu.
4. Na wystawcy ciąży obowiązek prawidłowego zakwalifikowania wystawianych ryb do odpowiedniej grupy barwnej.
5. Opłata konkursowa za każdą wystawianą rybę wynosi: 50 zł.
Uiszczenie opłaty następuje w momencie przekazania ryby organizatorowi konkursu.
6. Żaglowce oceniane na konkursie należy dostarczyć na halę wystawową w dniu 27.01.2010r. w godz. 18 - 20 lub w dniu 28.01.2010r. w godz. 10 - 14.
Woda: temp. 28 stopni, pH 6,8, twardość 12 - 15 stopni "n".
7. Ocena konkursowa rozpocznie się o godz, 14 w dniu 28.01.2010r. (czwartek)
8. Skład Komisji sędziowskiej:
- Przewodniczący Komisji Sędziowskiej - Andrzej Sieniawski,
- Członkowie - pięciu uprawnionych do oceny sędziów.
9. Organizator przypomina, że do grupy "B" warunkowo zakwalifikowane zostały Pterophyllum scalare odmiany Manacapuru, które faktycznie oceniane powinny być w grupie "C". Powyższa decyzja, uzgodniona z klubem czeskim wynika z faktu, że jak do tej pory autentycznych żaglowców peruwiańskich nigdy żaden wystawca nie zaprezentował na konkursie.
W razie zaprezentowania tego gatunku na mistrzostwach, wszystkie zgłoszone żaglowce odmiany Manacapuru, zostaną automatycznie przeszeregowane przez Komisję Sędziowską do grupy "C".
10. Uroczyste ogłoszenie wyników oraz wręczenie dyplomów i nagród odbędzie się w dniu 30.01.2010r. o godz. 12 na specjalnie wydzielonym miejscu w hali wystawowej.
Poniżej znajduje się wzór karty zgłoszeniowej, która należy skopiować, wypełnić i przesłać na adres: asie1@interia.pl
Karta zgłoszeniowa
1. Imię i Nazwisko wystawcy: ..............................................................
2. Miejsce zamieszkania: ...................................................................
3. e-mail wystawcy: .........................................................................
4. Zgłaszam na I Mistrzostwa Żaglowców następujący zestaw ryb:
Kategoria „Dzikie żaglowce”(A – C):
· „A” - Pterophyllum altum – Żaglowiec wysoki, skalar wysoki - szt.
· „B” - Pterophyllum leopoldi - Żaglowiec peruwiański - szt.
· „C” – Pterophyllum scalare – Żaglowiec skalar, skalar - szt.
Kategoria „Hodowlane żaglowce” (D – G):
· „D” – pręgowane - szt.
· „E” – gładkie - szt.
· „F” – marmurkowe - szt.
· „G” - klasa otwarta - szt.
Razem: szt.
Jednocześnie wskazuję jako dwie pierwsze ryby (podać oznaczenie literowe)...................................
Oświadczam, że zapoznałem się z Regulaminem I Mistrzostw Żaglowców i zobowiązuję się go przestrzegać.
.................................................. ..............................................
Miejscowość, data Imię i Nazwisko zgłaszającego
Poniżej zamieszczam podstawowe wiadomości na temat standardów żaglowców.
Jednocześnie informuję, że pełny materiał w tej sprawie znajdzie się w grudniowym numerze miesięcznika "Nasze Akwarium".
Informacje na temat stadardów żaglowców - cz. 1
Dlaczego Pterophyllum = Żaglowce
Czy istnieje akwarysta, który usłyszawszy nazwę „skalar” ma wątpliwości, co do wyglądu ryby, o którym jest w tym momencie mowa?
Oczywiście nie, ale w domyśle ma on zazwyczaj gatunek Pterophyllum scalare, a jest to zaledwie jeden z trzech gatunków zaliczanych obecnie do tego rodzaju pielęgnic.
Mamy więc w tym wypadku do czynienia z błędem logicznym, który staje w oczywistej sprzeczności z zasadami obowiązującymi w nazewnictwie systematycznym.
Już przed II Wojną Światową, rodzaj Pterophyllum określany był w polskiej literaturze akwarystycznej mianem żaglowców. W miarę upływu czasu zaczęto jednak używać w stosunku do całego rodzaju Pterophyllum nazwy „skalar”. Takie postępowanie było oczywiście z gruntu błędne, gdyż nazwa „skalar” odnosiła się w rzeczywistości do najbardziej popularnego w omawianym rodzaju gatunku – Pterophyllum scalare.
Takie potraktowanie zagadnienia trudno w tym wypadku uznać za słuszne, gdyż sugeruje ono, że do rodzaju Pterophyllum (skalary?) zaszeregowany został jedynie jeden gatunek ryb (skalary!). Ponieważ w rzeczywistości tak nie jest, dwa pozostałe gatunki ryb należące do omawianego rodzaju otrzymały w polskiej nazwie drugi człon. W tej sytuacji gatunek Pterophyllum altum nazwany został żaglowcem wysokim, a Pterophyllum leopoldi żaglowcem peruwiańskim.
Aby w przyszłości usystematyzować tę nieścisłość, sądzę, że warto wrócić do dawniej obowiązującej w Polsce nazwy rodzajowej – żaglowiec.
Tym samym proponuję, by polskim odpowiednikiem nazwy rodzajowej Pterophyllum, stała się ponownie najstarsza polska nazwa - „Żaglowiec”. Dzięki takiemu rozwiązaniu, używaną od pewnego czasu nazwę skalar, będzie można w ostateczności stosować samoistnie lub – co wydaje się niezmiernie słuszne - jako jeden z elementów w dwuczłonowej nazwie wobec gatunku Pterophyllum scalare – żaglowiec skalar, pamiętając jednocześnie, iż dopuszcza się, by nazwa „skalar” stanowiła zarazem jeden z członów polskich nazw gatunkowych odnoszących się do dwóch pozostałych gatunków omawianego rodzaju.
Informacje na temat stadardów żaglowców - cz. 2
Dzikie gatunki żaglowców.
Pterophyllum altum Pellegrin, 1903. (ŻAGLOWIEC WYSOKI, SKALAR WYSOKI).
Synonimy: Platax altum, Plataxoides altum.
Występuje w zasadzie endemicznie w górnym biegu rzeki Orinoko w Ameryce Południowej, choć obecność tego gatunku stwierdzono też w rzece Rio Negro, Rio Inirida i Rio Atabapo, do okolic Puerto Ayacucho. Obecność niewielkich ilości tych ryb ujawniono też w basenie Amozonki. Choć w akwariach osiągają one zazwyczaj nieco mniejsze rozmiary, to wysokość tych ryb mierzona od czubka płetwy grzbietowej do zakończenia płetwy odbytowej może wynosić 35, a nawet więcej centymetrów. O rybach osiągających taką rozpiętość pisze między innymi Bleher i Schmidt-Focke. Długość żaglowców wysokich dochodzi do 17 centymetrów (jeśli jest mierzona od początku otworu gębowego do środkowej części końca płetwy ogonowej, z pominięciem długich wyrostków występujących na pierwszym i ostatnim promieniu wspomnianej płetwy).
Systematyczny zapis anatomiczny tego gatunku ryb jest następujący:
Dorsale (płetwa grzbietowa): XI – XIII 27 – 31;
Anale (płetwa odbytowa): VI 28 – 32;
Pectorale (płetwy piersiowe): 10 – 11;
14 - 16
Układ łusek: 40 – 47 31 – 34
17 - 19
Linia boczna: 8 – 12
Kręgi: 13 – 14 tułowiowych i 16 – 17 ogonowych. Razem 30.
Ciało ryby jest „sztywne” i daje wrażenie jakby było wycięte z twardego kartonu. Wrażenie to potęguje mocno wyprostowana płetwa grzbietowa i odbytowa. Żaglowiec wysoki mając ciało silnie bocznie spłaszczone, jest przy tym w widoczny sposób dobrze umięśniony.
Boki ryby w granicach: od pierwszej do czwartej pręgi, oraz od nasady płetwy grzbietowej, poprzez nasadę płetwy ogonowej do nasady płetwy odbytowej tworzą w przybliżeniu okrąg i mają srebrzyste zabarwienie podstawowe.
Na wspomnianych bokach widoczne są cztery, silnie zaznaczone brunatnoczarne pręgi. Pierwsza z nich, lekko na środku wygięta w kierunku pyszczka, przebiega przez oko. Druga, prawie prosta, rozpoczyna się tuż za początkiem nasady płetwy grzbietowej i kończy na początku nasady płetwy odbytowej. Trzecia, najsilniej zaznaczona, rozpoczyna się na szczycie środkowej części płetwy grzbietowej i swym zasięgiem obejmuje większość skierowanych ku tyłowi promieni twardych. Przebiegając przez ciało, jest w środkowej części lekko wygięta w kierunku nasady płetwy ogonowej. Kończy się na szczycie środkowej części płetwy odbytowej. Najjaśniejsza, czwarta z nich, ozdabia całą nasadę płetwy ogonowej. Pomiędzy pręgą pierwszą i drugą oraz drugą i trzecią, widoczne są zazwyczaj dodatkowe pręgi o znacznie słabszym (szarobrązowym) zabarwieniu. Pierwsza z nich zanika na wysokości pokryw skrzelowych. Druga może opasywać całe ciało, przy czym znacząco blednie w miarę jak dochodzi do granicy brzusznej. Omówione pręgi w połączeniu z poniżej opisanymi zabarwieniami występującymi na płetwach brzusznych oraz płetwie grzbietowej, odbytowej i ogonowej, stanowią wzór występujący na ciele ryb omawianego gatunku.
Na linii czołowej występuje bardzo charakterystyczne dla omawianego gatunku silne wklęśnięcie, które w dalszej części przechodzi w niewielki, ostro zakończony i znacząco wydłużony pyszczek. Wspomniany układ płata czołowego powoduje, iż otwór gębowy ryby jest skierowany nieco ku górze.
Wysokość ryby, mierzonej od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej, można wyrazić proporcją 1:1:1. Oznacza to, że wysokość płetwy grzbietowej mierzonej od jej nasady do zakończenia jest identyczna w stosunku do wysokości, jaką osiąga płetwa odbytowa mierzona w taki sam sposób. W tej sytuacji wysokość ciała ryby jest równa wysokości płetwy grzbietowej lub odbytowej i faktycznie stanowi 1/3 wysokości jej ciała.
Długość ciała żaglowca wysokiego mierzona od początku otworu gębowego do środkowej części końca płetwy ogonowej stanowi od połowy do 3/4 lub jego wysokości. Najdłuższe promienie twarde w płetwie grzbietowej i odbytowej posiadają charakterystyczne wyrostki, które tworzą wrażenie, że ryba jest większa niż w rzeczywistości. W porównaniu z innymi gatunkami żaglowców, u wysokich, płetwa grzbietowa i odbytowa jest usytuowana najbardziej pionowo. Umowna linia przeprowadzona od czubka płetwy grzbietowej do zakończenia płetwy odbytowej (z pominięciem wyrostków), winna być idealnie pionowa i przechodzić na 1/3 długości płetwy ogonowej, mierząc ją od nasady do zakończenia.
Nasada przeźroczystych płetw piersiowych winna rozpoczynać się na umownej pionowej linii kreślonej od nasady pierwszego promienia płetwy grzbietowej (od strony głowy) do nasady płetw brzusznych. Promienie tych płetw winny być proste, dobrze zaznaczone i niezbyt długie.
Płetwy brzuszne rozpoczynają się „chorągiewkami”, przyjmującymi często brunatne zabarwienie. Niekiedy widoczne są także na nich czerwonawe przebarwienia. Chorągiewki przechodzą następnie w długie, szarosrebrzyste, sztywne wyrostki. Najczęściej przyjmują one lekko łukowaty kształt. Nie jest dobrze, jeśli ich zakończenia się rozczapierzają, gdyż taka okoliczność stanowi w tym wypadku ewidentną wadę. Długość płetw brzusznych winna być co najmniej równa wysokości, jaką osiąga płetwa odbytowa, a nawet może ją przewyższać. Krótsze płetwy brzuszne stanowią wadę.
Płetwa ogonowa, przypominając swym kształtem rozłożony w połowie wachlarz, winna być przeźroczysta, przy czym występują na niej czerwonobrunatne wzory w postaci pręg, względnie drobnych plamek. Promienie w tej płetwie winny być proste i dobrze zaznaczone. Ich końcówki rozdzielają się, dzięki czemu płetwa zyskuje dodatkową elastyczność. Pierwszy i ostatni promień twardy w płetwie ogonowej zakończony jest długim wyrostkiem, a jej linia końcowa jest lekko łukowato wklęsła.
Pokrywy skrzelowe u żaglowców wysokich są dobrze rozwinięte i mają srebrzyste zabarwienie. W tylnej części tworzą łagodny łuk, bez żadnych wyrostków. Winny one przy tym całkowicie zasłaniać blaszki skrzelowe i ich odkrycie stanowi poważną wadę.
Oczy są wyraziste, okrągłe i mają niewielką średnicę. Cechuje je czarna źrenica, przy czym otaczający ją pierścień posiada czerwoną otoczkę, którą często przyćmiewa ciemno zabarwiona pierwsza pręga, przebiegająca przez oko.
Żaglowce wysokie są rybami trudnymi w pielęgnacji i mają szereg odmiennych upodobań w porównaniu z innymi gatunkami skalarów. Lubią żyć w stosunkowo licznych stadach i są bardzo płochliwe. Aby uniknąć strat w hodowli, należy dążyć do wyeliminowania wszelkich czynników stresogennych. Nagłe włączenie lub wyłączenie światła w akwarium, względnie zbyt gwałtowne podejście do zbiornika powoduje, że ryby pływają „jak oszalałe". O tej uciążliwości donosili już akwaryści z lat trzydziestych ubiegłego stulecia, którzy mieli do czynienia z „nieudomowionymi” egzemplarzami. Kazimierz Kamiński z Poznania tak pisał na temat skalarów w 1935 roku: „Na wolności jest niezmiernie płochliwa i właściwość tę zachowuje częściowo w akwarium, gdzie padający nagle na wodę cień lub gwałtowniejszy ruch obserwatora wywołuje niekiedy dziki popłoch. Goniąc wtedy naoślep uderza głową o szybę akwarium lub wpada nieraz głową w piasek”.
Cecha ta powoduje, że sędzia w trakcie oceny winien zachować daleko idącą ostrożność. Nie powinien on pukać w szybę, by wymusić lepsze ustawienie ryby lub wykonywać gwałtownych ruchów.
Pielęgnację skalarów wysokich najlepiej jest prowadzić w dużych akwariach, gdzie woda ma pH 4,8 - 6,2 twardość 1 – 5on, a temperatura wynosi 27 – 31oC. Zbiornik powinien posiadać wolne strefy umożliwiające rybom swobodne pływanie, a miejscami gęsto obsadzony roślinami. Dobrze, gdy znajdą się one w tylnej i środkowej strefie. Warto też tworzyć w akwarium zacienione enklawy. Wspólnie z omawianymi rybami, mogą w tym samym akwarium przebywać inne gatunki spokojnych, lecz stosunkowo dużych ryb. Z uwagi na łatwe infekowanie się nicieniami, skalarów wysokich nie należy karmić rurecznikami i larwami ochotek. W akwariach rozmnażają się sporadycznie, a doniesienia na ten temat są słabo udokumentowane.
Szereg ryb, które oferowane są w sprzedaży jako Pterophyllum altum, to w rzeczywistości przedstawiciele taksonu Pterophyllum scalare lub różnego rodzaju mieszańce, które kształtem ciała nieco przypominają omówiony gatunek.
Informacje na temat stadardów żaglowców - cz. 3
Dzikie gatunki żaglowców.
Pterophyllum leopoldi (Gosse, 1963). (ŻAGLOWIEC PERUWIAŃSKI).
Synonimy: Plataxoides leopoldi.
Sprawa prezentowanego gatunku był przez pewien czas sporna. Dziś większość ichtiologów zgodnie uważa, że ryby te stanowią odrębny gatunek. Takie stanowisko prezentuje między innymi: S. O. Kullander, H.J. Mayland, W. Kahl, B. Kahl czy D. Vogt. Na Mistrzostwach Skalarów w Czechach, traktowane są jako odrębny gatunek, występujący w środowisku naturalnym. Na Polskich Mistrzostwach Skalarów ryby te także są traktowane jako jeden z trzech dziko występujących w środowisku naturalnym gatunków żaglowców.
Obecność tych ryb odnotowano w basenie Amazonki: w rejonie Rio Solimőes, a także na odcinku między miastami: Manacapuru i Santarém. Skupiska żaglowców peruwiańskich stwierdzono też w rzekach Rupununi River i Essequibo River na terenie Gujany.
Najwięcej badań przeprowadzono na rybach z tego gatunku, które zostały odłowione w rzece Rio Solimőes. Ustalono, że ich systematyczny zapis anatomiczny wygląda następująco:
Dorsale (płetwa grzbietowa): XI – XIII 18 – 24;
Anale (płetwa odbytowa): VI 19 – 28;
Pectorale (płetwy piersiowe): 10 – 11;
8___
Układ łusek: 26 – 33 19 – 20
17 - 19
Linia boczna: 7 – 13
Kręgi: 12 – 14 tułowiowych i 14 – 17 ogonowych. Razem 27 - 29.
Ryby te mają w zasadzie srebrzyste zabarwienie podstawowe ciała, lecz często spotyka się egzemplarze o lekko żółtawym lub zielonkawym odcieniu.
Żaglowiec peruwiański zazwyczaj nie przekracza 14 centymetrów wysokości (dokonując pomiaru tej wartości od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej), przy czym rzadko przekracza 10 cm długości (licząc ten wymiar od czubka otworu gębowego do tylnej linii płetwy ogonowej).
Jego ciało nie robi wrażenia takiej sztywności, jaką obserwuje się w przypadku żaglowców wysokich. Przyczyna leży prawdopodobnie w fakcie, iż w stosunku do korpusu płetwa grzbietowa i odbytowa ułożona jest zazwyczaj pod kątem 66 – 80°. Ryba jest przy tym dobrze umięśniona, mimo silnego bocznego spłaszczenia.
Boki ryby w granicach: od pierwszej pręgi, poprzez nasadę płetwy grzbietowej, odbytowej oraz ogonowej tworzą w przybliżeniu okrąg.
Na wspomnianych bokach widoczne są trzy, silnie zaznaczone brunatnoczarne pręgi. Pierwsza z nich przebiega przez oko, druga, prawie prosta, rozpoczyna się mniej więcej z piątym promieniem początku nasady płetwy grzbietowej i kończy w połowie odległości między nasadą płetw brzusznych a początkiem nasady płetwy odbytowej. Trzecia, także silnie zaznaczona, rozpoczyna się w połowie środkowej części płetwy grzbietowej i dociera do nasady płetwy odbytowej w połowie jej długości. Pomiędzy pręgą pierwszą i drugą często obserwuje się dwie słabo zaznaczone szarobrązowe pręgi. Pierwsza z nich urywa się przy pokrywach skrzelowych i zakończona bywa ciemną plamą, druga dochodzi do strefy brzusznej. Pomiędzy drugą i trzecią pręgą występuje jedna słaba pręga, która dochodzi do początku nasady płetwy odbytowej. Pręga ta często przy nasadzie płetwy grzbietowej rozpoczyna się silnie zaznaczona plamą. U wielu ryb tego gatunku występuje też lekko zaznaczona pręga na nasadzie płetwy ogonowej. Jej brak nie stanowi jednak wady. W przypadku żaglowca peruwiańskiego wzór na ciele stanowią opisane pręgi.
Żaglowiec peruwiański w odróżnieniu od żaglowca wysokiego posiada niewielkie wklęśnięcie na początku płata czołowego, a zaraz po nim występuje delikatny wzgórek. Tym sposobem jego otwór gębowy jest znacznie mniej zadarty w górę i raczej skierowany na wprost.
Gatunek ten, mimo znacznie mniejszych rozmiarów, jeśli porównać go z żaglowcem wysokim, posiada podobne proporcje. Wysokość ryby, mierzonej od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej wyraża się proporcją: 1:1:1. Oznacza to, że wysokość płetwy grzbietowej mierzonej od jej nasady do zakończenia jest identyczna do wysokości płetwy odbytowej mierzonej w taki sam sposób. W tej sytuacji wysokość ciała ryby jest równa wysokości płetwy grzbietowej lub odbytowej i faktycznie stanowi 1/3 wysokości jej ciała.
Długość ciała żaglowca peruwiańskiego, mierzona od początku otworu gębowego do środkowej części końca płetwy ogonowej stanowi zazwyczaj ¾ jego wysokości. Najdłuższe promienie twarde w płetwie odbytowej posiadają wyrostki, które tworzą wrażenie, że ryba jest większa niż w rzeczywistości. Wspomniane wyrostki często dzielą się na kilka charakterystycznych nitek. Omówione wyrostki prawie nigdy nie występują na promieniach twardych płetwy grzbietowej, która ma stosunkowo szerokie, łukowe zakończenie.
W porównaniu z innymi gatunkami żaglowców, u peruwiańskich, płetwa grzbietowa i odbytowa jest usytuowana w stosunku do korpusu pod kątem 66 – 80°. Z tego też powodu wydaje się, że ryba „składa” te płetwy. Umowna linia przeprowadzona od czubka płetwy grzbietowej do zakończenia płetwy odbytowej (z pominięciem wyrostków), winna być idealnie pionowa i przechodzić na 3/4 długości płetwy ogonowej, mierząc ją od nasady do zakończenia.
Nasada przeźroczystych płetw piersiowych winna rozpoczynać się na umownej pionowej linii kreślonej od nasady pierwszego promienia płetwy grzbietowej (od strony głowy) do nasady płetw brzusznych. Promienie tych płetw winny być proste, dobrze zaznaczone i niezbyt długie.
Płetwy brzuszne rozpoczynają się „chorągiewkami”, przyjmującymi często szare zabarwienie. Niekiedy widoczne są także na nich delikatne czerwonawe przebarwienia. Chorągiewki przechodzą następnie w długie, szarosrebrzyste, sztywne wyrostki. Najczęściej przyjmują one lekko łukowaty kształt. Ich zakończenia bardzo często się rozszczepiają i ta okoliczność nie stanowi w tym wypadku wady. Długość płetw brzusznych musi się w tym wypadku równać z wysokością, jaką osiąga płetwa odbytowa, a nawet może ją przewyższać. Krótsze płetwy brzuszne stanowią wadę.
Płetwa ogonowa, przypominając swym kształtem rozłożony w połowie wachlarz, winna być przeźroczysta lub mieć lekko kremowe zabarwienie. Niekiedy występują na niej czerwonobrunatne wzory w postaci pręg, względnie drobnych plamek. Promienie w tej płetwie winny być proste i dobrze zaznaczone. Ich końcówki rozdzielają się, dzięki czemu płetwa zyskuje dodatkową elastyczność. Pierwszy i ostatni promień twardy w płetwie ogonowej zakończony jest długim wyrostkiem, a jej linia końcowa jest na środku lekko łukowato wypukła.
Pokrywy skrzelowe u żaglowców peruwiańskich są dobrze rozwinięte i mają srebrzyste zabarwienie. Może na nich wystąpić ciemna plama, stanowiąca zakończenie jednej z wcześniej opisanych pręg dodatkowych. W tylnej części pokrywy skrzelowe tworzą łagodny łuk, bez żadnych wyrostków. Winny one przy tym całkowicie zasłaniać blaszki skrzelowe i ich odkrycie stanowi poważną wadę.
Oczy są wyraziste, okrągłe i mają niewielką średnicę. Cechuje je czarna źrenica, przy czym otaczający ją pierścień winien posiadać nieco czerwonego zabarwienia na otoczce. Zazwyczaj przyćmiewa ją ciemno zabarwiona pierwsza pręga, przebiegająca przez oko.
Na części grzbietowej często daje się zauważyć u omawianych ryb czerwonawy czaprak. Jest to pożądana cecha, którą rozpatruje się w trakcie oceniania ubarwienia.
Podobnie jak i inne żaglowce, gatunek ten preferuje życie w grupie, a zachowania terytorialne wykazują w okresie, kiedy chcą przystąpić do tarła. Wymagają wody o temperaturze 26 – 30oC, której pH wynosi 6 – 7, a twardość 5-15on. Krzyżuje się bez żadnych problemów z przedstawicielami gatunku Pterophyllum scalare. Akwaria przeznaczone do ich pielęgnacji nie powinny być zbyt silnie oświetlone. Prócz miejsc do swobodnego pływania winny one zawierać kępy roślinności.
Informacje na temat stadardów żaglowców - cz. 4
Dzikie gatunki żaglowców.
Pterophyllum scalare (Lichtenstein, 1823). ( ŻAGLOWIEC SKALAR, SKALAR ).
Synonimy: Platax scalaris, Pterophyllum eimekei, Zeus scalaris.
Ojczyzną tego gatunku są wody Amazonki i jej dopływów, przepływających przez tereny Brazylii, Kolumbii, Peru, Gujany i Gujany Francuskiej. Żaglowce skalary, stanowią najbardziej rozpowszechniony gatunek ryb w całym rodzaju. Badający tamtejsze wody P. Arnold napisał, że są one jednymi z najpospolitszych ryb Amazonki.
Zapis anatomiczny tego gatunku wygląda następująco:
Dorsale (płetwa grzbietowa): XI – XIV 21 – 28;
Anale (płetwa odbytowa): V - VII 22 – 30;
Pectorale (płetwy piersiowe): 10 – 12;
Ventrale (płetwy brzuszne): I 5
Caudale (płetwa ogonowa): 15 – 16;
8 - 10_
Układ łusek: 28 – 44 22 – 26
12 - 18
Linia boczna: 8 – 14
Kręgi: 13 tułowiowych i 14 – 18 ogonowych. Razem 27 - 31.
Żaglowce skalary odławiane w środowisku naturalnym prezentują najczęściej szarosrebrzyste podstawowe zabarwienie ciała, lecz spotyka się też egzemplarze o lekko żółtawym, złotawym lub zielonkawym odcieniu.
Żaglowiec skalar zazwyczaj nie przekracza 15 centymetrów wysokości (pomiar tej wartości dokonuje się od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej), przy czym rzadko przekraczają 10 cm długości (pomiar od czubka otworu gębowego do tylnej linii płetwy ogonowej).
Jego ciało nie stwarza wrażenia pozornej sztywności, jaką niewątpliwie obserwuje się w przypadku żaglowców wysokich. Przyczyna leży prawdopodobnie w fakcie, iż w stosunku do korpusu płetwa grzbietowa i odbytowa posadowiona jest zazwyczaj nieco dalej od początku otworu gębowego. Tym samym płat czołowy jest nieco dłuższy. Linia czołowa u żaglowców skalarów jest prosta, a niewielka wypukłość na czole (pojawia się najczęściej u dorosłych i dominujących samców), przy braku występującego u innych gatunków żaglowców wklęśnięcia powoduje, iż otwór gębowy jest w zasadzie poziomo usytuowany w stosunku do linii bocznej widocznej na korpusie ryby. U starszych egzemplarzy często obserwuje się na skórze płata czołowego lekkie zabrązowienie lub występuje odcień szarości. Każda z ryb ma przy tym mimo silnego bocznego spłaszczenia ciała, dobrze rozwinięte umięśnienie.
Boki ryby w granicach: od pierwszej pręgi, poprzez nasadę płetwy grzbietowej, odbytowej oraz ogonowej tworzą często w przybliżeniu okrąg. Nie brak jednak egzemplarzy o nieco wydłużonej – elipsoidalnej budowie. W trakcie oceny konkursowej preferuje się ryby o bokach ciała bardziej przypominających okrąg.
Na wspomnianych bokach widoczne są cztery, silnie zaznaczone brunatnoczarne pręgi. Pierwsza z nich, stosunkowo mocno zaznaczona przebiega przez oko i jest w środkowej części uwypuklona w kierunku otworu gębowego. Druga, prawie prosta i nieco mniej wyeksponowana zarówno mniej intensywna jak i nieco węższa, rozpoczyna się mniej więcej pomiędzy szóstym a siódmym promieniem licząc od początku nasady płetwy grzbietowej i kończy na początku nasady płetwy odbytowej. Trzecia, najbardziej wyeksponowana, rozpoczyna się na szczycie tylnej części płetwy grzbietowej i dociera do zakończenia płetwy odbytowej w jej przedniej strefie. Omawiana pręga jest najszerszą pręga na ciele każdego żaglowca skalara. Czwarta pręga jest w zależności od cech osobniczych danego egzemplarza słabo lub silnie wyeksponowana i przebiega przez nasadę płetwy ogonowej.
Pomiędzy pręgą pierwszą i drugą często obserwuje się bardzo delikatnie zarysowaną dodatkową szarą pręgę. Rozpoczyna się ona płacie czołowym, a zanika z chwilą, gdy dotrze do pokrywy skrzelowej. Druga z dodatkowych pręg pojawia się niekiedy między drugą i trzecią pręgą. Przebiega ona od nasady płetwy grzbietowej i dochodzi do początku nasady płetwy odbytowej. W przypadku żaglowca skalara wzór na ciele stanowią wszystkie opisane w tej prezentacji pręgi.
Końce płetwy grzbietowej i odbytowej w przypadku żaglowca skalara są często zakończone stosunkowo ostro (nieco w szpic). Nie brak jest jednak dzikich egzemplarzy, u których górna część płetwy grzbietowej jest półkoliście, tępo zakończona. U ryb tych płetwa odbytowa może być jednak ostro zakończona, a ponadto mogą być widoczne wyrostki, tworzone przez zakończenia 2 – 3 najdłuższych promieni twardych. Wszystkie te rozwiązania są podczas oceny dopuszczalne.
Żaglowiec skalar, mimo iż prezentuje znacznie mniejsze rozmiary, jeśli porównać go z żaglowcem wysokim, a jest nieco większy od żaglowca peruwiańskiego, posiada podobne do nich proporcje ciała. Wysokość ryby, mierzonej od czubka płetwy grzbietowej do czubka płetwy odbytowej wyraża się w przybliżeniu proporcją: 1:1:1. Oznacza to, że wysokość płetwy grzbietowej mierzonej od jej nasady do zakończenia jest identyczna do wysokości płetwy odbytowej mierzonej w taki sam sposób. W tej sytuacji wysokość ciała ryby jest równa wysokości płetwy grzbietowej lub odbytowej i faktycznie stanowi blisko 1/3 wysokości jej ciała.
Długość ciała żaglowca skalara, mierzona od początku otworu gębowego do środkowej części końca płetwy ogonowej stanowi zazwyczaj ¾ jego wysokości.
W porównaniu z innymi gatunkami żaglowców, u skalarów, płetwa grzbietowa i odbytowa noszona jest w stosunku do korpusu pod kątem 80 - 85°. Umowna linia przeprowadzona od czubka płetwy grzbietowej do zakończenia płetwy odbytowej (z pominięciem ewentualnych wyrostków), winna być jednak idealnie pionowa i przechodzić w obszarze między nasadą płetwy ogonowej a 1/3 długości płetwy ogonowej, mierząc ją od nasady do zakończenia.
Nasada przeźroczystych płetw piersiowych winna rozpoczynać się na umownej pionowej linii wykreślonej od nasady pierwszego promienia płetwy grzbietowej (od strony głowy) do nasady płetw brzusznych. Promienie tych płetw winny być proste, dobrze zaznaczone i niezbyt długie.
Płetwy brzuszne rozpoczynają się „chorągiewkami”, przyjmującymi często szarobrązowe zabarwienie. W zasadzie brak jest na nich jakichkolwiek czerwonawych akcentów. Chorągiewki przechodzą następnie w szarosrebrzyste lub białawe sztywne wyrostki. Ich długość równa się często wysokości, jaką osiąga płetwa odbytowa, a nawet może ją przewyższać. Krótkie płetwy brzuszne stanowią wadę. Najczęściej płetwy te przyjmują lekko łukowaty kształt. Ich zakończenia niekiedy rozszczepiają się i ta okoliczność także stanowi w tym wypadku wadę.
Płetwa ogonowa, przypominając swym kształtem rozłożony w połowie wachlarz, winna być przeźroczysta. Niekiedy występują na niej szare lub brązowawe wzory w postaci pręg, często składające się z drobnych plamek. Promienie w tej płetwie winny być proste i dobrze zaznaczone. Ich końcówki rozdzielają się, dzięki czemu płetwa zyskuje dodatkową elastyczność. Pierwszy i ostatni promień twardy w płetwie ogonowej zakończony powinien być długim wyrostkiem, a jej linia końcowa jest lekko łukowato wypukła w środkowej części.
Pokrywy skrzelowe u żaglowców skalarów są dobrze rozwinięte i mają srebrzyste zabarwienie. Mogą na nich wystąpić różnego rodzaju przebarwienia w postaci plam lub nacieków, co jest niewątpliwie w tym wypadku wadą. W tylnej części pokrywy skrzelowe winny tworzyć łagodny łuk, bez żadnych wyrostków. Muszą przy tym całkowicie zasłaniać blaszki skrzelowe i odkrycie ich fragmentów stanowi poważną wadę.
Oczy są wyraziste, okrągłe i mają niewielką średnicę. Cechuje je czarna źrenica, przy czym otaczający ją pierścień winien posiadać nieco czerwonego zabarwienia na otoczce. Zazwyczaj przyćmiewa je ciemno zabarwiona pierwsza pręga, przebiegająca przez oko.
W wyniku intensywnej hodowli, akwaryści stworzyli szereg hodowlanych odmian barwnych tego gatunku, z których obecnie wyodrębnione zostały cztery podstawowe grupy barwne. Omawiany gatunek cechuje pewien terytorializm, który objawia się przede wszystkim w momencie dobierania się w pary, przystępowania do tarła, względnie wychowywania potomstwa. Niekiedy można też zaobserwować walki między samcami. Żaglowce skalary nie niszczą roślin i doskonale nadają się do akwarium towarzyskiego. Mogą tam przebywać nawet z niewielkimi gatunkami ryb, których nie atakują, pod warunkiem, że są z nimi wychowywane od młodości. Spożywają zasadniczo wszelkie pokarmy pochodzenia zwierzęcego, a także płatki i granulaty. Wymagają wody o temperaturze 26 – 30o C, której pH wynosi 6 – 7 a twardość 5 – 15on.
Informacje na temat stadardów żaglowców - cz. 5
Hodowlane odmiany żaglowców.
Popularność ryb z gatunku Pterophyllum scalare oraz długoletnia ich pielęgnacja w zbiornikach przez wiele pokoleń akwarystów, musiała zaowocować stworzeniem szeregu odmian hodowlanych. Co prawda żaglowce są w porównaniu z dyskowcami mniej podatne na zmiany barwy i wzoru na ciele, lecz za to wykazują większą tendencję do zmian w zakresie fenotypu.
W wyniku hodowli, akwaryści uzyskali z jednej strony szereg odmian o różnej palecie barw oraz wzorów pojawiających się na ciele ryb, z drugiej zaś wypracowano warianty o wydłużonych płetwach. Wymogi hodowlane jak i handlowe spowodowały jednak, że otrzymanym formom hodowlanym nadawane są różnorodne nazwy. Przykładowo, często można się spotkać z następującymi nazwami skalarów: dymny, złoty, marmurkowy, koi, cętkowany, bielinek, długopłetwy, welon, czarny, półczarny czy albinos. W niektórych przypadkach są to formy utrwalone genetycznie, w innych do utrwalenia pożądanych cech jest jeszcze bardzo daleka droga.
Informacje na temat standardów żaglowców - cz. 5
Według standardu żaglowca zatwierdzonego przez Polski Klub Miłośników Dyskowców, a tym samym wzorców, jakie zaczęły obowiązywać w polskiej akwarystyce, w trakcie konkursowego oceniania ryb z rodzaju Pterophyllum, ocenie podlegać będzie dziesięć następujących elementów:
- Wielkość ocenianej ryby;
- Proporcje i harmonia ciała ryby;
- Wygląd płetwy grzbietowej i odbytowej;
- Wygląd płetwy ogonowej;
- Wygląd płetw piersiowych i brzusznych;
- Wygląd pokryw skrzelowych;
- Wygląd oczu;
- Wzór na ciele;
- Kolorystyka;
- Wygląd ogólny.
W celu wyraźnego wyszczególnienia standardów żaglowców, niezbędne stało się wyodrębnienie trzech gatunków żaglowców, żyjących w środowisku naturalnym. Mowa w tym wypadku o Pterophyllum altum, P. leopoldi i P. scalare. Gatunki te zgrupowano w kategorii „dzikie żaglowce”. Ponadto w tym wypadku zastosowano hierarchię alfabetyczną i wspomniane gatunki oznaczono w kolejności literami: „A”, „B” i „C”.
Kategoria „Dzikie żaglowce”(A – C):
· „A” - Pterophyllum altum – Żaglowiec wysoki, skalar wysoki;
· „B” - Pterophyllum leopoldi - Żaglowiec peruwiański;
· „C” – Pterophyllum scalare – Żaglowiec skalar, skalar.
Obecnie autentyczne dzikie żaglowce są bardzo poszukiwanymi rybami, przy czym trzeba pamiętać, że ich pielęgnacja bywa znacznie trudniejsza i stanowi autentyczne wyzwanie dla akwarysty, który się jej podejmie. Na Polskich Mistrzostwach Skalarów oceniane one będą w trzech wyżej wymienionych grupach, tworząc łącznie kategorię żaglowców dzikich, czyli gatunków występujących w środowisku naturalnym.
Kategoria „Hodowlane żaglowce” (D – G):
Przy tworzeniu hodowlanych grup barwnych żaglowców dołożono szczególnych starań, by istniejące obecnie formy barwne zgrupować w jak najmniejszej ilości grup barwnych. W tym celu za podstawowe kryterium przyjęto wzór, jaki dana forma barwna prezentuje na ciele, nie uwzględniając prezentowanych barw podstawowych, a także innych cech fenotypowych.
W tej sytuacji powstało cztery grupy barwne:
· „D” – pręgowane;
· „E” – gładkie;
· „F” – marmurkowe;
· „G” - klasa otwarta.
Literatura:
Arnold P., Ahl. E.: „Fremdländische Süβwasserfische“, Wenzel und Sohn, Braunschweig, 1936;
Axelrod H.R.: „The heavenly paradox”, Tropical Fish Hobbyst, 1967;
Brühlmeyer A.: „Buntbarsche...”, Urania Verlag, Leipzig, 1984;
Burgess W.E.: „The Rio Negro Angelfishes”, Tropical Fish Hobbyst 24, New Jersey, s. 93 -98;
Frey H.: „Buntbarsche”, Neumann Verlag, Leipzig, 1982;
Hunnam P.: „Tout Laquarium”, Bordas, Paris, 1982;
Jocher W.: „Problemfische”, Kosmos Verlag, Leipzig, 1969;
Mayland H. J.: „Akwarium moje hobby”, Oficyna Wydawnicza Delta W-Z,Warszawa 1996,
Mayland H. J.: „Moje akwarium”, Diogenes, Świat Książki, Warszawa, 1998;
Paepke H.J.: „Segelflosser”, A.Ziemsen Verlag, Wittenberg, 1981.
Sterba G.: „Lexikon der Aquaristik und Ichthyologie”, Edition, Leipzig, 1978;
Sieniawski A.: „Podstawy akwarystyki”, Wydawnictwo „AMBRA”, Tarnów 2002;
Sieniawski A.: „Pielęgnice amerykańskie – część II”, O.W. HOŻA, Warszawa 2004;
Sieniawski.A.: „Skalary”, Wydawnictwo „AMBRA”, Tarnów 2005;
Sieniawski.A.: „Większe pielęgnice amerykańskie w akwarium towarzyskim”, Wyd. „AMBRA”, Tarnów 2003;
Staeck W. Linke H.: „American Cichlids II – Large Cichlids”, Tetra -Verlag, 1985;
, ale niedopuszczalne przy naszym perfekcjoniźmie.
.